میلگرد از مقاطع فولادی بسیار پرکابرد است که در صنعت ساختمان سازی برای تقویت بتن و یا استحکام بخشیدن استفاده می‌شود. انواع مختلفی از میلگرد در بازار موجود است که بر اساس ویژگی مختلف آن‌ها در دسته‌های متفاوتی قرار می‌گیرند. یکی از معیارهای دسته بندی میلگردها بر اساس وزن آن است که میلگردها را به دو دسته سبک و سنگین مجزا می‌نماید. تفاوت اصلی میلگرد سبک و سنگین، همانطور که از نام آن مشخص است، در وزن این دونوع میلگرد است. در ادامه این مقاله از سایت گروه استیل سرا، واردکننده و تولیدکننده انواع ورق استیل، به بررسی بیشتر تفاوت میلگرد سبک و سنگین و کاربرد آن‌ها خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: استیل گرید 304
میلگرد سبک چیست
در فرایند تولید میلگرد، فرآورده‌ها بر اساس استانداردهای جهانی تولید می‌شوند. که با تطبیق وزن میلگرد تولیدشده با هر استاندارد می‌توان تشخیص داد که میلگرد تولیدشده سبک است و یا سنگین. یکی از استانداردهای رایج تولید میلگرد جدولی است ملقب به جدول اشتال که استانداردهای وزنی میلگردها را تعریف نموده است.
تفاوت میلگرد سبک و سنگین از نظر وزنی در جدول اشتال قابل تشخیص است. به صورتی که اگر میلگرد تولیدشده کمتر از استاندارد اشتال باشد و یا در محدوده‌ای نزدیک به کمترین وزن بازه جدول باشد، این میلگرد در دسته میلگردهای سبک قرار می‌گیرد. استاندارد دیگری با نام استاندارد GOST روسی میلگردها را در چهار گرید A1 تا A4 طبقه بندی نموده است. که در این میان گرید A2 میلگرد سبک آجدار است.
شاخصه‌های دیگری نیز برای تشخیص میلگرد سبک از سنگین وجود دارد. مانند تلرانس مثبت و منفی در نظر گرفته‌شده در استاندارد ملی 3132 ISIRI. میلگردهای استاندارد تولیدشده باید قطری بین 3 تا 32 میلیمتر داشته‌باشند که در این بازه میلگردهای 8 10 و 12 میلیمتر در دسته میلگردهای سبک قرار می‌گیرند.
میلگردهای آجدار به دو صورت کلافی و شاخه‌ای تولید و وارد بازار می‌شوند که بر این اساس نیز می‌توان سبک بودن و یا سنگین بودن میلگرد را تشخیص داد. با توجه به این که تفاوت میلگرد سبک و سنگین در وزن آن‌ها است، میلگردهای آجدار سنگین را به دلیل وزن بالا و انعطاف‌پذیری پایین نمی‌توان به شکل کلافی را تولید نمود. بنابراین میلگردهای آجدار کلافی که با سایز 5.5 الی 12 تولید می‌شوند در دسته میلگردهای سبک قرار می‌گیرند.
میلگرد سنگین چیست
با توجه به تعریف میلگرد سبک، میلگرد سنگین میلگردی است که وزن آن به قسمت سنگین بازه جدول اشتال نزدیک باشد. از دیگر تفاوت میلگرد سبک و سنگین، با توجه به وزن بالای میلگرد سنگین بدیعی است که قطر و طول آن نیز بیشتر از میلگرد سبک است و قطر میلگرد سنگین در بازه 14 تا 32 میلیمتر تولید می‌شود. طبق استاندارد GOST میلگردهای گرید A4 و A3 معمولا میلگردهای آجدار سنگین با آج جناقی و یا مربعی هستند اما میلگردهای سبک در این گرید نیز تولید می‌شوند بنابراین بهترین راه تشخیص میلگرد سنگین، وزن آن است.
کاربرد میلگرد سنگین
تفاوت میلگرد سبک و سنگین، این دو نوع میلگرد را در نوع کاربرد آن‌ها نیز متفاوت نموده است. و مهندسین با توجه به ویژگی‌های هر کدام تصمیم به استفاده و خرید نوع مناسب می‌گیرند. میلگرد سنگین به دلیل مقاومت کششی بالایی که دارد معمولا در بتن و کل سازه برای افزایش مقاومت کششی آن، در قسمت‌هایی که فشار بالایی متحمل هستند، استفاده می‌شود. میلگرد سنگین به دلیل میزان بالای کربنی که در ترکیب خود دارد بسیار شکننده است. و برای استفاده در قسمت‌هایی که نیاز به خم‌کاری هست مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
کاربرد میلگرد سبک
میلگرد سبکی که با توجه به استانداردها و صحیح تولیدشده باشد در تمامی قسمت‌های سازه معمولا کاربرد دارد. اما مهم‌ترین کاربرد آن در تقویت سازه و حفاظ است و همچنین کم بودن کربن موجود در ترکیب آن این میلگرد را برای استفاده در قسمت‌هایی که نیاز به کربن دارند مناسب نموده است. همانطور که ذکر شد تفاوت میلگرد سبک و سنگین بیشتر در وزن این دو نوع میلگرد است. که همین تفاوت این دو نوع میلگرد را از نظر قیمت نیز متفاوت می‌نماید. با توجه به ویژگی‌های متفاوت دیگر این دو میلگرد از جمله تفاوت در انعطاف‌پذیری نمی‌توان با توجه به قیمت یکی از این دو نوع را گزینش کرد.
تفاوت‌های اصلی میلگرد سبک و سنگین
علاوه بر تفاوت میلگرد سبک و سنگین در وزن این دو نوع میلگرد تفاوت‌های دیگری را نیز شامل می‌شوند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
تفاوت میلگرد سبک و سنگین در استحکام
وزن و میزان کربن موجود در ترکیب میلگردهای سبک و سنگین، آن‌ها را از نظر میزان استحکام متفاوت نموده است. میلگرد سنگین به دلیل وزن بالایی که دارد استحکام بالاتری نیز دارد اما این میلگرد انعطاف‌پذیری مناسبی ندارد و به همین دلیل برای خم‌کاری اصلا مناسب نیست. بر خلاف میلگرد سنگین، میلگرد سبک از انعطاف‌پذیری مناسبی بهره می‌برد اما استحکام قابل قبولی به دلیل وزن کم ندارد.
بیشتر بخوانید: ورق استیل مات
تفاوت میلگرد سبک و سنگین در فرایند ساخت
میلگردهای سبک در قالب‌های کوچک‌تری تولید می‌شوند به همین دلیل ساخت آن‌ها دقت بالاتری می‌خواهد و قالب‌بندی و شکل‌دهی آن‌ها با پیچیدگی‌های فراوانی همراه است. اما میلگردهای سنگین چون در قالب‌های بزرگ‌تری تولید می‌شوند پیچیدگی‌های میلگردهای سبک را ندارند.
تفاوت میلگرد سبک و سنگین در استاندارد
در ایران میلگردها معمولا بر اساس استاندارد روسی GOST در جهار گرید A1، A2، A3 و A4 تولید می‌شوند.
A1: این نوع میلگرد به دلیل نداشتم آج و به طبع آن وزن سبک‌تری که دارد در دسته میلگردهای سبک قرار دارد.
A2: درحالی که این گرید میلگرد دارای آج است اما آج‌های آن ساده هستند و بنابر وزن سبکی که دارند این گرید هم در دسته میلگردهای سبک قرار دارد.
A3 و A4: این دو نوع میلگرد آج‌های پیچیده‌ای دارند و معمولا دارای وزن سنگین‌تری هستند و اکثرا در دسته میلگردهای سنگین قرار می‌گیرند.
تفاوت میلگرد سبک و سنگین در قیمت
تقاوت میلگرد سبک و سنگین در فرایند تولید نیز مشهود است. میلگرد سبک به دلیل حساسیت در تولید و مصرف انرژی بالایی که دارد برای خرید آن به صورت کیلویی هزینه بالاتری را به خود اختصاص می‌دهد. اما در صورت خریداری یکی از این دو نوع میلگرد به صورت شاخه‌ای متوجه خواهید شد. که میلگرد سنگین گران‌تر است که دلیل این موضوع وزن بالاتر این نوع میلگرد است.
جمع‌بندی
در این مقاله از سایت استیل سرا بیان شد که اصلی‌ترین تفاوت میلگرد سبک و سنگین در وزن این دو نوع میلگرد است. این تفاوت در وزن منجرشده است که این دو نوع میلگرد خواص متفاوتی را داشته باشند و از این رو کاربردهای آن‌ها نیز متفاوت باشد. همچنین در تولید و قیمت این دو نوع میلگرد تقاوت‌هایی نیز موجود است اما نمی‌توان به صورت کلی نظری در مورد برتری میلگرد سبک و یا سنگین ارائه داد. برای انتخاب بین میلگرد سبک و سنگین باید با توجه به طرح و نقشه ساختمان و خواص مکانیکی مورد نیاز اقدام به خرید شود. تا میلگردها به بهترین نحو در سازه مورد استفاده قرار گیرند.
